Bildiri Konusu:Matematik Eğitimi


Geleceğin İlköğretim Matematik Öğretmenlerinin Farklı Matematiksel Kavramlarla İlgili Öğretimsel Açıklamaları
Matematik alan bilgisi ve pedagojik alan bilgisinin matematik öğretme işinin temelini oluşturduğu bilinmektedir. Öğretmenlerin sahip olduğu matematiksel alan bilgisini içeren kavram ve işlem bilgisinin doğru olmasının yanında bu bilgilerin altında yatan ilkeleri de anlamaları matematik öğretme açısından önemlidir. Bu nedenle öğretmen ve öğretmen adaylarının, matematiksel kavramların altında yatan mantığı öğrencilerin daha iyi anlamalarını sağlayacak matematiksel kavramların temsil biçimlerini bilmeleri, matematiksel durumlara en iyi örnek ve açıklamaları verebilmeleri, öğrencilerin en çok zorlanacakları noktaların farkında olup buna göre önlem alabilmeleri önemlidir (Baki, 2013; Toluk-Uçar, 2011).
Bu önemi göz önünde bulundurarak öğretmen adaylarının mevcut durumlarını görebilmek hedefiyle planlanan bu çalışmanın amacı, ilköğretim matematik öğretmen adaylarının kesirlerle işlemleri içeren matematiksel kavramların kural verilmeden öğretimine yönelik öğretimsel açıklamalarını incelemektir. Öğretmen adaylarının farklı kavramlara yönelik kullandığı öğretimsel açıklamaların araştırıldığı bu çalışmanın deseni betimsel tarama olarak belirlenmiştir. Veri toplama aracı olarak, öğretmen adaylarının kesirlerle işlemleri içeren ifade ve kavramları öğrencilerine kural vermeden nasıl anlatabileceklerinin” sorulduğu yazılı bir form kullanılmıştır. Bu formda, iki kesrin toplamı, iki kesrin çarpımı, bir kesrin bir kesre bölümü, bir tam sayının bir kesre bölümü, kesirlerin denkliği gibi ifadeler yer almaktadır. Çalışma grubu, kolay ulaşılabilir örnekleme ile ulaşılan ve Ankara’da bulunan bir vakıf üniversitesinin ilköğretim matematik öğretmenliği programında öğrenim gören 65 öğretmen adayından oluşmaktadır. Öğretmen adaylarının yazılı olarak verdiği yanıtlar içerik analizi ile analiz edilmiştir. Veri analizinde Kinach (2002)’ın teorik çerçevesinde yer alan düzeyler ele alınmıştır. Bu düzeyler: 1) konu (content), 2) kavram (concept), 3) problem çözme, 4) epistemik ve 5) sorgulama (inquiry) düzeyleridir. Çalışmanın veri analizi devam etmekte olup elde edilen ön bulgular, öğretmen adaylarının öğretimsel açıklamalarının genel olarak konu (content) ve kavram (concept) düzeyinde olduğunu, az sayıda öğrencinin problem çözme düzeyinde yer aldığını göstermektedir. Ayrıca öğretmen adaylarının, kesirlerle işlemleri içeren ifadeleri kural vermeden açıklamaya çalışırken, kuralı kullanmaya devam ettikleri, kuralı doğrulama eğiliminde oldukları görülmüştür. Diğer taraftan, kesirlerle ilgili verilen ifadelerin öğretimsel açıklamalarında günlük hayat örneği içeren bir bağlam veya farklı gösterim biçimlerini (kesir modelleri: alan, uzunluk modeli) kullanma gibi kategorilerin oluştuğu da belirlenmiştir.

Kaynakça
Baki, M. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının bölme işlemi ile ilgili matematiksel bilgileri ve öğretimsel açıklamaları. Eğitim ve Bilim, 38(167), 300-311.
Charalambous, C. Y., Hill, H. C. ve Ball, D. L. (2011). Prospective teachers’ learning to provide instructional explanations: how does it look and what might it take? Journal of Mathematics Teacher Education, 14, 441–463,
Kinach, B. M. (2002). Understanding and learning-to-explain by representing mathematics: Epistemological dilemmas facing teacher educators in the secondary mathematics “methods'' course. Journal of Mathematics Teacher Education, 5(2), 153-186.
Toluk-Uçar, Z. (2011). Öğretmen adaylarının pedagojik içerik bilgisi: Öğretimsel açıklamalar. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 2(2), 87-102.

Anahtar Kelimeler: Öğretimsel açıklamalar, kesirlerle işlemler, öğretmen adayları