Bildiri Konusu:Fen Bilimleri Eğitimi


Fen Bilimlerinde Kök Değerler
Bu derleme çalışmasında toplumun sahip olduğu değerler, değerler eğitimi, önemi, değer eğitiminde kullanılan araçlar, değer eğitiminde görülen sorunlar, çözüm önerileri ve özellikle kök değerlerin fen bilimlerine entegrasyonu incelenmiştir.
Toplumların gelişmiş medeniyetler düzeyine ulaşabilmesi yetiştirdiği ahlaki değerlerle donatılmış bireyleri ile mümkündür. Bu doğrultuda Milli eğitim sisteminde bireyi ve toplumu refaha ulaştıracak 10 adet kök değer belirlenmiştir. Bu kök değerler; “adalet, dostluk, dürüstlük, sorumluluk, öz denetim, sabır, saygı, sevgi, vatanseverlik, yardımseverlik” şeklindedir.
Fen bilimleri öğretim programında okutulan ders kitaplarında kök değerlerin her birine her sınıf seviyesinde rastlanılmadığı rapor edilmiştir. Öğrencilere değerlerin verilmesine yönelik yapılan eğitim faaliyetleri ile kazandırılacak değerler, uygun eğitim – öğretim yaklaşımlarının planlı ve programlı bir biçimde uygulaması ile mümkündür. Ancak bu şekilde sözkonusu kök değerlerin öğrencilerde davranışa dönüştürülmesi sağlanmış olacaktır. Yapılan çalışmalar fen bilimleri öğretmenlerinin bu on kök değer arasında özellikle sorumluluğu ve yardımseverliliği en önemli değer olarak gördüklerini, diğer değerlerin ise göz ardı edildiğini göstermiştir. Fen bilimleri dersi konuları içerisinde ise en çok “İnsan ve Çevre” ünitesi kapsamında kök değerlerden “vatanseverlik, yardımseverlik, sevgi, saygı ve özdenetim” değerlerine yer verildiği; fakat bu değerlerin de öğretmenler tarafından yeterince özümsenmemesi nedeniyle öğrencilere aktarılamadığı anlaşılmıştır. Bu durumun nedenleri arasında fen bilimleri dersinin kazanımlarının yeterince açık olmaması ve bir değerin üzerinde çok fazla durulmasına rağmen diğer değerlerin bir miktar ihmal edilmesi sayılabilir. Yeni yapılacak ortaokul fen bilimleri dersi öğretim programlarında bu kök değerlere daha çok yer verilmesi, öğrencilere davranış olarak kazandırılması ve bu değerlerin tüm konulara dağılmasında özen gösterilmesi ulusal ve evrensel insanlık değerlerine sahip bireyler yetiştirmek hususunda büyük önem arz etmektedir.
Bu doğrultuda değerler eğitiminde bireye kazandırılmak istenen davranışlar için atasözleri, sosyal etkinlikler, Nasrettin Hoca fıkraları, afişler, karikatürler, spor etkinlikleri, şiirler, hikayeler, masallar, belgeseller, çizgi filmler, gölge oyunları (Karagöz-Hacivat), sanat-estetik, çocuk oyunları, tarih ve mitoloji gibi bazı eğitim modelleri ve araçlarının kullanılabileceği ilgili alanyazında belirtilmiştir. Benzer yöntem ve tekniklerle fen bilimleri dersine de kök değerlerin entegre edilebileceği anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Kök değerler, fen bilimleri, değerler eğitimi