Bildiri Konusu:Fen Bilimleri Eğitimi


Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Veri ve Kanıt Kavramları İle İlgili Anlayışlarının İncelenmesi
Fen eğitiminin temel amaçlarından biri bilimsel okuryazar bireyler yetiştirmektir. Bilimsel okuryazarlık, bilimsel bilgi edinmenin ötesinde bilimin doğasını anlamayı, bilimsel bilginin oluşma sürecini değerlendirebilmeyi ve kanıta dayalı muhakeme yapmayı kapsamaktadır. Bilimsel bilginin oluşturulma sürecinde veri ve kanıtlar önemli bir rol oynar. Bu sebeple fen derslerinde sadece bilimsel bilginin anlaşılması değil bu bilginin oluşturulmasında rolü olan veri ve kanıtların da derse entegre edilmesi önemlidir. Bunun için öncelikle fen eğitimi öğretmenlerinin veri ve kanıt kavramlarını anlamaları ve derslerine entegre etme yöntemlerini bilmeleri gerekmektedir. Araştırmalar, hem öğrencilerin hem de öğretmenlerin bilimsel bilginin geliştirilmesinde veri ve kanıt kullanımının rolü ve önemi ile ilgili anlayışlarında bazı problemler bulunduğunu göstermektedir (Saka & Saribas, 2019; Zembal-Saul, 2009). Bu çalışma, fen bilgisi öğretmen adaylarının veri ve kanıt ile ilgili anlayışlarını incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın katılımcılarını Türkiye’de bir devlet üniversitesinin Fen Bilgisi Öğretmenliği ana bilim dalında okuyan 22 son sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışma grubu kolay ulaşılabilir örnekleme tekniği ile seçilmiştir. Nitel araştırmada veri toplama aracı olarak Lederman et al. (2014) tarafından geliştirilen ve Türkçe’ye uyarlanmış olan Bilimsel Sorgulama Hakkındaki Görüşler Anketi (VASI) (Güngören, & Öztürk, 2021) kullanılmıştır. Bu ölçekte veri ve kanıt kavramına ilişkin verilen cevaplar incelenmiştir. Ayrıca, öğretmen adaylarının veri ve kanıtla ilgili anlayışlarını derinlemesine incelemek için birebir yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Bu görüşmelerde veri ve kanıt kavramlarına ilişkin anlayışları ve kendi hazırlamış oldukları bir ders planını veri ve kanıt açısından değerlendirmeleri istenmiştir. Bu çalışmanın sonuçları, fen bilgisi öğretmen adaylarının veri ve kanıt kavramları ve ilişkileri ile ilgili anlayışlarında eksiklikler olduğunu göstermektedir. Araştırma sonuçlarına göre fen bilgisi öğretmen adaylarının veri ve kanıt anlayışları ve ders planlarına veri ve kanıtların entegrasyonu için desteğe ihtiyaçları olduğu söylenebilir. Bu bağlamda fen bilgisi öğretmenliği programlarında öğretmenlerin veri ve kanıt anlayışlarının güçlendirilmesi önerilmektedir.

Kaynakça
Güngören, B., & Öztürk, N. (2021). Türkçe Bilimsel Sorgulama Hakkındaki Görüşler Anketi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 1093-1111.
Lederman, N. G., Abd-El-Khalick, F., Bell, R. L. and Schwartz, R. S. (2002). Views of nature of science questionnaire: Toward valid and meaningful assessment of learners' conceptions of nature of science. Journal of Research in Science Teaching, 39(6), 497-512.
Saka, M., & Sarıbaş, D. (2019). Investigation of preservice teachers’ model-evidence evaluation levels related to GDO. Sakarya University Journal of Education, 9(2), 224-242.
Zembal‐Saul, C. (2009). Learning to teach elementary school science as argument. Science education, 93(4), 687-719.
Anahtar Kelimeler: Veri, Kanıt, Fen Bilgisi Öğretmen Adayları