Bildiri Konusu:Fen Bilimleri Eğitimi


Türkiye’de Ortaokul Seviyesindeki Kaynaştırma Öğrencilerine Yönelik Yapılan Fen Öğretimi Tez Çalışmalarının Tematik Analizi
Özel eğitime ihtiyacı olan bireylerin, eğitim öğretim faaliyetlerine akranları ile birlikte katılmaları, uygulamalara göre farklı alt tanımları olsa da, genel olarak “kaynaştırma” kavramı ile tanımlanmaktadır (Batu ve Kırcaali İftar, 2016). Milli Eğitim Bakanlığı (2022) tarafından yayınlanan Örgün Eğitim İstatistikleri incelendiğinde örgün eğitim içerisinde yarım milyona yakın özel gereksinimli öğrencinin yer aldığı, bu öğrencilerden 154 617 öğrencinin ortaokul düzeyinde kaynaştırma eğitiminden yararlandığı görülmektedir (MEB, 2022). Yine aynı istatistik incelendiğinde, kaynaştırma eğitimi alan öğrencilerin büyük çoğunluğunu hafif düzeyde zihinsel yetersizliğe sahip olan öğrencilerin oluşturduğu görülmekle birlikte, bu öğrencilerden ortaokula devam edenlerini sayısı 1243 olarak verilmiştir (MEB, 2022).
Türkiye’de kaynaştırma eğitimi alan öğrencilerin müfredat, zaman, öğretmen donanımı, sınıf ortamı, akran davranışları gibi problemlerden kaynaklı olarak öğrenme problemleri yaşadıkları bilinmektedir (Sucuoğlu, 2014). Bu problemlerin en aza indirgenmesi ve kaynaştırma yoluyla öğretimin başarıyla sonuçlanmasındaki en önemli etmenin etkili öğretim sağlayabilen bir öğretmen olduğu da bilinmektedir (Batu ve Kırcaali İftar, 2016). Bu nedenle kaynaştırma eğitiminde daha etkili fen öğretimi yapmayı isteyip ne yapabileceği konusunda arayışta olan öğretmenler için yol gösterici ve doküman sağlayıcı bir tarama çalışması olacağı düşünülen bu çalışmada; Türkiye’de ortaokul seviyesinde öğrenim gören kaynaştırma öğrencilerine yönelik yapılan fen öğretimi tez çalışmalarının tematik analiz ile incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda belirlenen özel eğitim, kaynaştırma, özel öğrenme güçlüğü, zihinsel yetersizlik anahtar kelimeleri kullanılarak taramalar yapılmış ve elde edilen 34 tez, amaç, çalışma grubu, konu, yöntem, veri toplama aracı, veri analizi, sonuç temalarını içerme durumlarına göre analiz edilmiştir.
İncelenen çalışmaların çoğunluğunun kavram öğretimi amacıyla yapılan müdahale çalışmaları olduğu, çalışma grubu olarak 5., 6., 7. ve 8. sınıf seviyelerinin birbirine yakın sayılarda tercih edildiği, konu olarak ise “insan vücudu” ve “madde” ile ilgili konuların çoğunlukla tercih edildiği görülmüştür. Tez çalışmalarında en fazla nicel araştırma yönteminin kullanıldığı, verilerin görüşme formları (öğretmen, aile, öğrenci), ölçüt bağımlı ölçü araçları ve akademik başarı testleri ile elde edildiği görülmüştür. Veri analizinde ise grafiksel analizin fazlaca uygulandığı sonucuna ulaşılmıştır. İncelenen tüm araştırmalarda, yapılan çalışmalarla amaçlanan sonuçlara ulaşıldığı; kalıcılıklarının ise 5-7 haftaya kadar devam ettiği sonucuna ulaşılmıştır.

Kaynakça
Batu, S., & Kırcaali İftar, G. (2016). Kaynaştırma. Kök Yayıncılık.

MEB. (2022). Milli eğitim istatistikleri örgün eğitim 2021/’22. https://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2022_09/15142558_meb_istatistikleri_orgun_egitim_2021_2022.pdf adresinden 15.05.2023 tarihinde edinilmiştir.

Sucuoğlu, B. (2014). Türkiye’de kaynaştırma uygulamaları: yayınlar/araştırmalar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (2), 15-23.
Anahtar Kelimeler: özel eğitim, kaynaştırma, özel öğrenme güçlüğü, zihinsel yetersizlik