Bildiri Konusu:Matematik Eğitimi


8. Sınıf Öğrencilerinin Prizma ve Piramit Kavrayışlarının Etkinliklerle Geliştirilmesi
Matematik eğitimindeki reformlar, geometri öğretiminin üç boyutlu geometrik şekillerin incelenmesini ve öğrencilere problem çözme görevlerinde uzamsal becerilerini kullanma fırsatı verilmesini önermektedir. Geometri öğretiminde, üç boyutlu şekillerin analizine ve öğrencilerin üç boyutlu şekillerin görselleştirilmesi ve temsillerine yönelik becerilerinin geliştirilmesine daha fazla önem verilmesi gerektiği savunulmaktadır. Bu önerilere uygun olarak, dünya genelindeki geometri müfredatları, geometri öğretiminin birinci sınıftan itibaren iki ve üç boyutlu şekillerle başlamasını sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Prizmalar ve piramitler, üç boyutlu cisimler arasında öğrenciler tarafından en çok bilinen ve en tanıdık olanlardır. Daha spesifik olarak, prizmalar ve piramitler, çokgen yüzlerin birleşimiyle oluşan, delik olmayan bir bölgeyi çevreleyen üç boyutlu bir şekil olan çokyüzlülerin alt sınıflarıdır (Leavy ve Hourigan, 2015).
Üç boyutlu bir dünyada yaşamamıza rağmen, bu şekilleri anlamak ve temsil etmek birçok öğrenci için kolay bir görev değildir. Özellikle öğretim yalnızca statik bir kağıt-kalem temsiliyle sınırlı olduğunda, öğrencilerin üç boyutlu görselleştirmesi daha karmaşık hale gelir. Üç boyutlu geometri öğretimi genellikle öğrencilere gerçek modeller yerine düzlemde iki boyutlu temsiller sunar. Öğrencilerin, iki boyutlu yüzeylerde sunulan cisimleri kavramada büyük zorluklar yaşadığı iyi bilinmektedir. Benzer şekilde, öğretmen adayları ve hizmet içi matematik öğretmenleri bile prizmaları çizme veya tanımlama konusunda zorluk yaşamaktadır. Dolayısıyla, cisimlerin görselleştirilmesi ve kavramsallaştırılması karmaşık bilişsel süreçlerdir ve her ikisi de öğrencilerin uzamsal bilgiyi çözümlemesini ve kodlamasını gerektirir (Markopoulos et al., 2015). Bu nedenle öğrencilerin üç boyutlu cisimlerin birer örneği olan prizma ve piarmidi somut materyallerle inceleyebileceği ve inşa edebileceği, örnek ve örnek olmayan durumları karşılaştırabileceği, açınımlar üzerinde çalışabileceği ve bu eylemlerinden elde ettiği sonuçları sınıf ortamında tartışabileceği öğrenme ortamlarına ihtiyaç vardır.
Bu çalışma, etkinlik temelli öğretimin 8.sınıf öğrencilerinin prizma ve piramit kavrayışlarına etkisini incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma 2021-2022 eğitim-öğretim yılında Bursa ili İznik ilçesinde bir ortaokulda gerçekleştirilmiştir. Çalışmaya 13 (7 kız, 6 erkek) öğrenci katılmıştır. Araştırma daha önce tasarlanmış olan 9 adet prizma - piramit etkinliklerinin, 9 hafta boyunca 18 ders saatinde uygulanması ile tamamlanmıştır. Araştırma karma desene sahip bir araştırma olup nicel boyutu tek gruplu ön test-son test deneysel deseni kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın nicel verileri araştırmacı tarafından geliştirilen Prizma ve Piramit Testi ile toplanmış ve katılımcı sayısı küçük olduğundan Wilcoxon İşaretli Sıra testi ile analiz edilmiştir. Ayrıca, araştırmanın nitel boyutunda ise yarı yapılandırılmış ön görüşme ve son görüşme sorularından elde edilen bulgular prizma ve piramide örnek verebilme, açınım çizebilme, tanımlayabilme ve bu cisimleri ayırt edebilme açısından incelenmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre, etkinlik temelli öğretimin 8. sınıf öğrencilerin prizma- piramit konusunu kavramalarında etkili olduğu sonucuna varılmıştır. Öğrencilerin test puanlarında, prizma-piramidi örnek verebilme ve kavramların tanımlamalarındaki gelişime rağmen, bu cisimlerin açınımlarını çizerken zorlandıkları gözlemlenmiştir.
Leavy A. ve Hourigan, M. (2015). Building Architects Exploring the designs of pyramids and prisms. Australian Primary Mathematics Classroom, 20(3),17-23.
Markopoulos, C. (2003). Teaching and learning of solids with the use of technological tools. Unpublished doctoral dissertation, University of Patra, Greece.
Anahtar Kelimeler: prizma, piramit, etkinlik temelli öğretim