Bildiri Konusu:Matematik Eğitimi


Matematik Dersinde Sanal Gerçeklik Ve Artırılmış Gerçeklik Kullanımı
Matematik dersinin soyut bir ders olması nedeniyle öğrencilerin zorluk çektikleri, öğrenme güçlükleri yaşadıkları ve sınıf seviyesi arttıkça matematik dersinden de uzaklaştıkları bilinmektedir. Öğretmenlerin ise çoğunlukla yapılandırmacı yaklaşımla örtüşmeyen, geleneksel anlayışa uygun öğretim uyguladıkları bilinmektedir. Oysaki gelişen teknoloji ile öğrencilerin anlamakta zorluk yaşadığı soyut kavramların öğretiminde birçok yenilikçi öğrenme ve öğretme yaklaşımlarından faydalanılabilir. Bu yaklaşımlardan sanal gerçeklik ortamları, kullanıcıyı tamamen sanal bir ortam içerisine alırken, artırılmış gerçeklik ortamları ise kullanıcının gerçek dünyayı, gerçek dünya ile birleştirilmiş sanal nesnelerle görmesini sağlamaktadır. Sanal gerçeklik (VR) ve artırılmış gerçeklik (AR) teknolojilerinin birçok alanda (fen, tıp vs.) kullanıldığı bilinmektedir. Literatür incelendiğinde matematik dersinde kullanımlarına da rastlanmaktadır. Bu çalışmaların nasıl bulgular verdiğini tespit etmek amacıyla bu çalışmada bir meta-analiz çalışması yürütülmüştür. Özellikle VR ve AR ortamlarının matematik dersine olan etkilerinin incelendiği bu çalışmada YÖK Ulusal Tez Merkezi, Dergipark, Eric, ProQuest, Google Scholar veri tabanlarından ‘’sanal gerçeklik ve matematik’’, ‘’artırılmış gerçeklik ve matematik’’, ‘’virtual reality and mathematics’’, augmented reality and mathematics’’ anahtar kelimeleri kullanılarak makale ve tezlere ulaşılmıştır. Bu tez ve makalelerin seçim kriterleri: 2013-2023 yılları arasında yapılmış olan, matematik eğitiminde VR ya da AR kullanılan, deney ve kontrol gruplarına ait örneklem sayısı, aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri verilmiş olan, katılımcıların matematik dersinde VR ve AR kullanımına dayalı bir müdahaleye maruz kaldığı deneysel çalışmaları içeren, erişime açık tez ve makaleler dahil edilmesi olarak belirlenmiştir. Böylece 2013-2023 yılları arasında VR ve AR’nin matematik eğitiminde kullanıldığı, Türkiye (n=52) ve yurtdışında (n=59) yapılan çalışmalardan oluşan toplamda 111 çalışmaya ulaşılmıştır. Bu çalışmalardan VR ve AR’nin sınıf içerisinde uygulandığı ve başarı, tutum ve motivasyon üzerindeki etkisinin araştırıldığı nicel (n=14), nitel (n= 6) ve karma (n=10) çalışmalardan, makale (n=25), yüksek lisans tezi (n=2) ve doktora tezi (n=3) içeren 30 çalışmaya rastlanmıştır. Çalışmaların örneklem büyüklüğü incelendiğinde ilkokul (n=155), ortaokul (n=724), lise (n=256), üniversite (n=148) ve sınıf seviyesi gözetmeksizin yapılan (n=108) çalışmaların en fazla ortaokul öğrencileriyle yapıldığı görülmüştür. Meta-analize tabi tutmak üzere bahsi geçen kriterlere uygun olan 4 adet tez (3 yüksek lisans, 1 doktora tezi) ve 6 makale olmak üzere toplam 10 çalışma belirlenmiştir. Bu çalışmalardan 6’sının ilköğretim, 4’ünün ise lise düzeyinde uygulanmış olduğu görülmüştür. Bu çalışmalarda matematik konularından olasılık, eğim, geometrik şekiller, çember, daire, açılar, cisimlerin farklı yönlerden görünümü, üç bilinmeyenli doğrusal denklem sistemleri gibi geometri ağırlıklı konularda çalışıldığı görülmüştür. Bu çalışmaların bulguları incelendiğinde, bu öğrenme ortamlarının genel olarak öğrencilerin matematik başarıları, matematiğe karşı tutum ve motivasyonları üzerinde orta düzeyde etki büyüklüğü ile olumlu etki yaptığı ortaya çıkmıştır. Bu bulgulara göre VR ve AR ortamlarının matematiğe entegre edilmesi ve daha fazla çalışma yürütülerek AR ve VR ortamlarının matematiğin farklı konularının öğretimi üzerindeki etkisinin incelendiği çalışmaların yürütülmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler: Sanal gerçeklik, artırılmış gerçeklik, matematik eğitimi