Bildiri Konusu:Matematik Eğitimi


Geometri Öğretiminde Manipülatif Kullanımının Önemi ve Gerekliliği
Bu çalışmada, geometri öğretiminde somut ve sanal manipülatiflerin neden önemli ve gerekli olduğunun açıklanması amaçlanmıştır. Çünkü toplumların ve bireylerin değişen ihtiyaçları doğrultusunda öğrenme-öğretme yaklaşımlarındaki gelişmeler ve yenilikler ile bilim ve teknolojide meydana gelen hızlı değişim bireylerden beklenen rolleri de doğrudan etkilemiş durumdadır. Bu etkinin; bilgiyi üreten, ürettiği bilgiyi hayatta işlevsel olarak kullanıp problem çözebilen nitelikte bireylerin yetişmesine neden olması gerekmektedir. Belirtilen nitelikteki bireylerin yetiştirilmesi amacıyla da öğretim programları bilginin aktarılmasını değil beceri kazandırmayı hedefleyen, bireysel farklılıkları dikkate alan bir yapıya dönüştürülmüştür. Bu yapı kapsamında da yeni kavramların öğretim sürecinde somut manipülatiflerin kullanılması gerektiği belirtilmektedir (Millî Eğitim Bakanlığı [MEB], 2018). Nitekim programda yer alan kazanımlar incelendiğinde somut manipülatiflerle yapılacak çalışmalara sıklıkla yer verildiği görülmektedir. Örneğin;

M.5.2.5.2. Dikdörtgenler prizmasının yüzey açınımlarını çizer ve verilen farklı açınımların dikdörtgenler prizmasına ait olup olmadığına karar verir.
a) Küp ve kare prizma, dikdörtgenler prizmasının özel durumları olarak ele alınır.
b) Somut modellerle yapılacak çalışmalara yer verilir.

Yukarıda verilen kazanım ve açıklamaları incelendiğinde somut manipülatiflerin kullanımının matematiği öğretmek bağlamında önemli olduğu görülmektedir. Keza verilen kazanım geometri ve ölçme öğrenme alanı ile ilgilidir. Bu bağlamda da iyi bir geometri öğretiminin temelinde somut manipülatiflere yer verilmesi gerektiği söylenebilir. Nitekim matematik öğrenmede matematiksel modellerin kullanımı somut ve sanal manipülatiflerin kullanımını içermektedir. Çünkü matematiğe özgü araçlar hem fiziksel hem de sanal manipülatifleri içermektedir. Örneğin; iletkiler, geometrik cisimler, vb. gibi (Ulusal Matematik Öğretmenleri Konseyi (National Council of Teachers of Mathematics) [NCTM], 2020). Geometri öğretimi sırasında işe somut manipülatiflerle başlanmalı, ardından şeklin sunumu yapılmalı ve akabinde soyut kavramın açıklanması ile öğretim tamamlanmalıdır (Hidayah vd., 2018). Bir diğer kazanım örneği ise aşağıdaki şekildedir;

M.5.2.2.3. Dikdörtgen, paralelkenar, eşkenar dörtgen ve yamuğun temel elemanlarını belirler ve çizer.
a) Açı, kenar ve köşegen özellikleri üzerinde durulur.
b) Kareli ve izometrik kâğıtların yanı sıra dinamik geometri yazılımları ile özel dörtgenlerin dinamik incelemelerine yönelik sınıf içi çalışmalara yer verilebilir.

M.5.2.2.3. kazanımının b açıklaması incelendiğinde somut manipülatiflerin (kareli ve izometrik kâğıt) yanı sıra dinamik geometri yazılımları ile gerçekleştirilen çalışmalara da yer verilmesi gerektiği görülmektedir. Bu bağlamda da somut manipülatiflerin yanı sıra soyut manipülatiflerle matematik derslerinin desteklenmesi ve öğretimin bu şekilde yapılması gerekmektedir. Tüm program somut ve sanal manipülatiflerin kullanımını gerektiren kazanımlar bağlamında incelendiğinde ise kazanımların yoğunlukla geometri ve ölçme öğrenme alanı ile ilişkili olduğu görülmektedir. Bu bağlamda geometri konularının öğretiminde somut ve sanal olmak üzere manipülatiflerin kullanımı gerekli ve önemlidir.

Kaynakça
Hidayah, I., Dwijanto, & Istiandaru, A. (2018). Manipulatives and question series for elementary school mathematics teaching on solid geometry. International Journal of Instruction, 11(3), 649-662. https://doi.org/10.12973/iji.2018.11344a

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2018). Matematik dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). http://mufredat.meb.gov.tr/

National Council of Teachers of Mathematics (NCTM) (2020). Standards for the preparation of secondary mathematics teachers. The National Council of Teachers of Mathematics, Inc.
Anahtar Kelimeler: Geometri öğretimi, manipülatif, somut, sanal