Bildiri Konusu:Matematik Eğitimi


İlköğretim Matematik Öğretmen Adaylarının Pedagojik Alan Bilgilerinin Öğrenci Bilgisi Bileşeni Kapsamında İncelenmesi: Sayılar ve İşlemler Öğrenme Alanı Örneği
Sayılar ve işlemler öğrenme alanı ilköğretim matematik öğretim programında en çok süre ayrılan ve en çok kazanıma sahip öğrenme alanıdır. Yapılan çalışmalar öğrencilerin bu öğrenme alanına yönelik çeşitli konularda (tam sayı, rasyonel sayı, oran orantı, çarpanlar katlar vb.) kavram yanılgılarına ve öğrenme güçlüklerine sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Bu güçlüklerin ve yanılgıların giderilmesinde şüphesiz en büyük iş öğretmenlere düşmektedir. Öğretmenler öncelikle öğrencilerin ön bilgilerine hakim olmalı ve kavramın öğreniminde oluşabilecek yanılgıların, yaygın hataların ve bu hatalarının nedenlerinin farkında olmalıdır. Ayrıca öğrencilerin matematiksel dilini ve düşüncelerini doğru bir şekilde yorumlayabilmelidir. Bu yeterlik, alan yazında öğrenci bilgisi veya öğrenen bilgisi şeklinde ifade edilmektedir.
Geniş bir araştırmanın (doktora tezi) kısa bir bölümü olarak sunulan bu çalışmada ilköğretim matematik öğretmen adaylarının sayılar ve işlemler öğrenme alanına ilişkin pedagojik alan bilgileri öğrenci bilgisi bileşeni kapsamında incelenmiştir. Her sınıf düzeyinden 40'ar olmak üzere toplamda 160 öğretmen adayına 10 açık uçlu sorudan oluşan "Pedagojik Alan Bilgisi Öğrenci Bilgisi Bileşeni Testi" uygulanmıştır. Ayrıca her sınıf düzeyinden eşit sayıda olmak üzere toplamda 8 öğretmen adayı ile yarı yapılandırılmış görüşme yapılmıştır. Toplanan yazılı veriler içerik analizine tabi tutulup kategorilere ayrılmış ve görüşmelerden elde edilen detaylı verilerle desteklenmiştir.
Çalışma sonuçları öğretmen adaylarının pedagojik alan bilgilerinin “öğrenci bilgisi” bileşeni açısından oldukça zayıf olduğunu göstermiştir. Öğretmen adaylarının kendilerinin de benzer yanılgılara sahip olabildiği gözlemlenmiş ve bu nedenle öğrenci düşüncelerini yanlış yorumlayabildikleri anlaşılmıştır. Ondalık sayıların basamak isimleri, devirli ondalık sayılar ve kavramların tanımları gibi konularda kendi yaşadığı zorlukların farkında olan öğretmen adayları benzer zorlukları öğrencilerin de yaşamasını beklemişlerdir. Bazı öğretmen adayları ise kendi hatalarının farkında olamamışlardır. Dolayısıyla bazı durumlarda öğrencilerin doğru olan yanıtlarının dahi yanlış olduğunu savunabilmişlerdir. Sınıf seviyesi arttıkça öğretmen adaylarının öğrenci bilgi düzeylerinde de artış olduğu görülmüştür. Yapılan görüşmeler bu artışın alan öğretimine yönelik olan teorik derslerden ve öğrenci ile birebir temas halinde olunan öğretmenlik uygulaması derslerinden kaynaklanabildiğini göstermiştir.
Anahtar Kelimeler: Pedagojik alan bilgisi, Öğrenci Bilgisi, Sayılar ve İşlemler Öğrenme Alanı