Bildiri Konusu:Matematik Eğitimi


İlköğretim Matematik Öğretmeni Adaylarının Eğim Kavramının Öğretimi Hakkındaki Bilgi ve Kavrayışları
Matematik öğretiminde kavramların nasıl öğretileceği durumu sürekli araştırılarak geliştirilmektedir. Kavramların yapısı ve anlamları üzerinde durularak öğretimi hakkında bilgi sahibi olmak öğretimin somutlaştırılmasında rol oynamaktadır. Eğim kavramı da bunlardan biridir. Eğim öğretimi, doğru veya düzlem üzerinde nokta çiftleri oluşturularak dikey uzunlukların yatay uzunluklara oranının bulunması işlemidir. Eğimin öğretimi ilk olarak matematik öğretim programında ortaokul düzeyinde ele alınırken doğrunun eğiminin modellerle açıklanması beklenmektedir. Ders kitaplarında ele alınan modeller çoğunlukla merdiven, yokuş, rampa ve uçağın rotası şeklindedir. Verilen modellerde düzlem belirten durumlardan doğrunun eğimini bulmaya doğru soyut bir sıra söz konusudur. Doğrusal denklemleri ve grafiklerini eğimle ilişkilendirecek olan koordinat sistemi üzerinde oran bulma işlemine sırasıyla geçiş yapılmaktadır. Lise düzeyinde ise bir doğrunun eğim açısı ve eğiminin tanımlanması istenmektedir. Eğimin tan ile ilişkilendirilmesi bu düzeyde yapılmaktadır. Modellerle yapılan öğretimde dikey uzunlukların yatay uzunluklara oranına vurgu yapılması eğim açısı ile eğimin tanımlanmasını kolaylaştıracaktır. Bu araştırmada ilköğretim matematik öğretmeni adaylarının bu geçişi yapıp yapamadıkları araştırılmıştır. Buna göre, araştırmada eğim kavramının öğretimine ilişkin ilköğretim matematik öğretmeni adaylarının bilgi ve kavrayışlarını incelemek amaçlanmıştır. Araştırmada tekli durum (bütüncül) deseni kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini ilköğretim matematik öğretmenliği lisans programında öğrenim gören 23 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak iki adet açık uçlu sorudan oluşan bir bilgi formu kullanılmıştır. Araştırmacı tarafından geliştirilen bilgi formu, matematik eğitimi alanında uzman iki akademisyenin görüşü doğrultusunda yeniden düzenlenmiştir. Araştırmadan elde edilen veriler betimsel analizle incelenmiştir. Araştırmanın bulgularında, öğretmen adaylarının büyük çoğunluğunun doğrunun grafiği üzerinde eğimin tanımını modelleyemedikleri belirlenmiştir. Eğimin pozitif veya negatif olabileceği durumları doğru denklemini kullanarak yazabildikleri görülmüştür. Eğim kavramının günlük yaşamdan modellerle öğretilmesi hedeflenirken diklik, eğim, yatay uzunluk, dikey uzunluk ve eğim açısı kavramları ile ilişkilendirilerek öğretilmelidir. Bu sayede eğimin tanımı yoluyla öğretimi yapılarak tan ile aslında neden ilişkilendirildiği de anlaşılmış olacaktır.
Anahtar Kelimeler: cebir öğretimi, eğim, matematik öğretmeni adayları