Bildiri Konusu:Fen Bilimleri Eğitimi


Okul Öncesi Öğrencilerinin Çevre Kirliliği Kavramına İlişkin Algılarının Çizdikleri Resimler Aracılığı İle Belirlenmesi
Bu araştırmada okul öncesi öğrencilerinin çevre kirliliği kavramına ilişkin algılarının çizdikleri resimler aracılığı ile ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda bir anaokulunda öğrenim görmekte olan 5-6 yaş toplam 30 okul öncesi öğrencisi ile araştırma yürütülmüştür. Bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim deseni kullanılmıştır. Çiz ve anlat tekniği kullanılarak veriler elde edilmiştir. Okul öncesi öğrencilerinin çevre kirliliği ile ilgili resim çizmeleri daha sonra çizdikleri resimleri araştırmacılara anlatmaları istenmiştir. Araştırmacılar tarafından öğrencilerin ifadeleri not edilmiş ve resimler incelenerek veriler elde edilmeye çalışılmıştır. Öğrencilerden alınan veriler not edilerek içerik analizi yönteminden yararlanılmıştır. Analiz kapsamında kod ve temalar belirlenerek çocukların çevre kirliliği kavramına yönelik açıklamaları ortaya çıkarılmıştır. Kod ve temaların belirlenmesinde güvenirliğin sağlanması için farklı bir uzman görüşü alınmıştır. Araştırmada elde edilen verilere göre; okul öncesi öğrencilerinin çizdikleri resimlerde kurumuş ağaç, güneş, insan, balık, köpek balığı, kuş, kedi, köpek, ev, park, plastik şişe, poşet, su şişesi, boş şişe, yiyecek atığı, mikrop, araba, deniz, çöp, çöp kutusu, çöp arabası (kamyon), çöp torbası, çöpleri temizleyen insan, geri dönüşüm kutuları, gibi ögelere yer verdikleri görülmüştür. Öğrenciler çevre kirliliğini sıklıkla yiyecek ve içeçek paketinin (yediğimiz çikolatanın paketi), kullanılmış kâğıtların veya boş kağıtların, plastik şişelerin, cam kırıklarının, içilen kola kutusunun, boş poşetin, yiyecek ve içecek atıklarının yerlere, denizlere atılması şeklinde ifade etmişlerdir. Öğrenciler arabalardan çıkan dumanın da çevre kirliliğinde, havanın kirlenmesinde etkisi olduğunu söylemişlerdir. Resimler incelendiğinde öğrencilerin toprak kirliliği veya karadaki kirlilik, su kirliliği, deniz kirliliği, hava kirliliği gibi kendi çevrelerinde gözlemledikleri çevre kirliliği sorunlarına çoğunlukla yer verdikleri belirlenmiştir. Genel olarak çevre kirliliğini okul öncesi öğrencileri resimlerinde üzgün çocuk, ağlayan çocuk yüzü resmi çizerek ve çizdikleri resimleri açıklarken de üzgünlük olarak söylemişlerdir. Çevrenin temiz olmasını ise mutlu çocuk, gülen çocuk yüzü resmi çizerek ve çizdikleri resimleri açıklarken de mutluluk olarak ifade etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler: Çevre Kirliliği, Okul Öncesi Öğrencileri, Çevre