Bildiri Konusu:Fen Bilimleri Eğitimi


Okul Öncesi Öğrencilerinin Çevre Kirliliği Kavramına İlişkin Metaforik Algılarının ve Görüşlerinin Belirlenmesi
Bu araştırmada okul öncesi öğrencilerinin çevre kirliliği kavramına ilişkin metaforik algı ve görüşlerinin ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, anaokuluna devam etmekte olan 5-6 yaş toplam 20 okul öncesi öğrencisi oluşturmuştur. Bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim deseni kullanılmıştır. Okul öncesi öğrencilerinden “Çevre kirliliği … gibidir. Çünkü …” ifadelerini tamamlamaları istenmiştir. Ayrıca öğrencilerin çevre kirliliği kavramına ilişkin görüşlerini ortaya çıkarmak için; Çevre kirliliğinin nedenleri sence nelerdir? Anlatır mısın?”, “Çevre kirliliğinin sonuçları sence nelerdir? Anlatır mısın?” ve “Çevre kirliliğini önlemek için sence neler yapılabilir? Anlatır mısın?” şeklinde sorular da sorulmuştur. Öğrencilerin okuma ve yazma becerileri olmadığı için araştırmacılar tarafından sorular sorulmuş ve verilen yanıtlar yazılmıştır. Öğrencilerden elde edilen veriler not edilerek içerik analizi yönteminden yararlanılmıştır. Kod ve temalar belirlenerek metaforlar ve öğrencilerin görüşleri ortaya çıkarılmıştır. Kod ve temaların belirlenmesinde güvenirliğin sağlanması için farklı bir uzman görüşü alınmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulara göre okul öncesi öğrencilerin çevre kirliliği kavramına yönelik çöp, dünyaya zarar vermek, pis koku, kötü görüntü, pis ve çöp atmak olarak toplam altı metafora sahip oldukları belirlenmiştir. Öğrencilerin çevre kirliliği kavramına yönelik görüşlerini ortaya çıkarmak için sorulan sorulara verdikleri yanıtlar incelendiğinde çevre kirliliğinin nedenlerini; insanların ve çocukların çöplerini sulara, denizlere, yerlere atmaları ve arabalardan çıkan duman olarak belirtmişlerdir. Öğrenciler çevre kirliliğinin sonuçlarını insanların, çocukların ve hayvanların hasta olması, suların ve denizlerin kirlenmesi, denizde yaşayan balıkların ölmesi veya hastalanması, mikropların çoğalması, çevremizin kötü görünmesi, havanın kirlenmesi, kötü kokunun ortaya çıkması olarak ifade etmişlerdir. Çevre kirliliğini önlemek için öğrenciler; insanların yerlere çöp atmaması, çöplerin çöp kutusuna atılması, insanları ve çocukları uyarmamız gerektiğini belirtmişlerdir. Ayrıca öğrenciler geri dönüşüm kutularının kullanılması, tabela koyma, çöp atanlara ceza verme, insanların çevreyi temizlemesi, yasak koyma şeklinde önerilerde bulunmuşlardır. Elde edilen bulgular doğrultusunda öğrencilerin çevre kirliliği kavramına yönelik uygun metaforlar geliştirdikleri, çevre kirliliği kavramına yönelik görüşlerinin metaforlara uygun olduğu sonucuna varılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Çevre Kirliliği, Okul Öncesi Öğrencileri, Metafor