Bildiri Konusu:Matematik Eğitimi


Liselere Giriş Sınavı Sorularının Cebirsel Düşünme Basamakları Kapsamında İncelenmesi

.Ülkeler fen ve matematik eğitimindeki gelişimlerini takip edebilmek için TIMSS(Trends in International Mathematics and Science Study), PISA (Programme for International Student Assessment) ve PIRLS(Progress in International Reading Literacy Study) gibi uluslararası sınavlara katılmaktadırlar ( İncikabı, Pektaş ve Süle,2016). Yaptıkları eğitim yenilikleriyle geride kalmak istemeyen ülkeler, uluslararası sınavlarla dünyadaki sıralamalarını değerlendirmektedir. Ülkemizde son yıllardaki PISA, TIMMS ve PIRLS gibi sınavlardaki sıralamamız eğitim camiasında öz eleştirilere sebep olmuştur(Biber, Tuna vd,2018). Türkiye’deki öğrencilerin PISA ve TIMSS gibi sınavlarda kullanılan problemlere uygun problemlerle daha çok karşılaşılması gerekliliği oluşmuş ve ülkemizde yapılan sınavlarda kullanılan problemlerde bazı değişiklikler yapılması ihtiyacı oluşmuştur (Kablan ve Bozkuş,2021).
Bu nedenle Uluslararası Sınav sistemlerine daha uygun olarak 2018 yılından itibaren ortaöğretime geçiş için bir basamak olan, sekizinci sınıf öğretim programında belirlenen kazanımların esas alındığı Liselere Giriş Sınavı(LGS) uygulanmaya başlanmıştır. MEB Matematik Dersi Öğretim Programı(2018)’e göre ise cebir öğrenme alanı altıncı sınıfta cebirsel ifadelerle başlayıp, yedinci sınıfta eşitlik ve denklem konusuyla devam ederek sekizinci sınıf cebir kazanımlarının temelini oluşturmaktadır. Yani her ne kadar LGS sekizinci sınıf kazanımlarını içerse de diğer sınıf kazanımlarından bağımsız düşünülemez. Ayrıca lise düzeyinde fonksiyon bilgisinin temelini cebir konuları oluşturmaktadır. Bu çerçevede düşünüldüğünde ortaokullarda cebir öğretimi ve cebirsel düşünme becerilerinin geliştirilmesi önem arz etmektedir.
Ortaokulda öğrenciler değişkenleri, cebirsel ifadeleri ve eşitlikleri anlama ve bunları kullanmaya odaklanarak, cebir konularını daha soyut ve daha sembolik çalışmaya başlarlar(Van De Wall, Karp ve Bay-Williams, 2011). Cebir alanındaki bilgi ve becerilerin artması aynı zamanda cebirsel düşünme becerilerinin de gelişimini sağlar(Yenilmez ve Teke, 2008). Cebirsel düşünme becerileri; genelleştirmeleri formüle etme, semboller ve cebirsel ilişkiler kullanma ve çoklu temsil kullanma becerileri olarak sınıflandırılmaktadır.
Bu çalışmanın amacı, 2018 yılından itibaren uygulanan LGS sorularının cebirsel düşünme becerilerine göre incelenmesi ve sınıflandırılmasıdır. Yapılan sınıflandırmalar sonucu her bir basamağa ait örnekler sunulacaktır.
Çalışmanın yöntemi nitel araştırma desenlerinden biri olan doküman incelemedir.
Verilerin analizi, içerik analizi yöntemiyle yapılacaktır.

Kaynakça
Elazzabi, A. Türkiye’deki ve Libya’daki öğrencilerin ikinci dereceden bir bilinmeyenli denklemler konusundaki cebirsel düşünme becerilerinin SOLO taksonomiye göre incelenmesi. Doktora tezi, Kastamonu Üniversitesi, 2020.
Biber, A.Ç., Tuna, A., Uysal, R., Kabuklu, Ü.N. (2018). Liselere geçiş sınavının örnek matematik sorularına ve yeni sınav sistemine dair destekleme ve yetiştirme kursu matematik öğretmenlerinin görüşleri. Asya Öğretim Dergisi, 2018, 6(2), 63-80.
İncikabı, L., Pektaş, M., Süle, C. (2016). Ortaöğretime geçiş sınavlarındaki matematik ve fen sorularının PISA problem çözme çerçevesine göre incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt 17, Sayı 2, Ağustos 2016, Sayfa 649-662.
Kablan, Z., Bozkuş, F.(2021). Liselere giriş sınavı matematik problemlerine ilişkin öğretmen ve öğrenci görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2021; 17(1): 211-231.
Milli Eğitim Bakanlığı (2022). Sınavla öğrenci alacak ortaöğretim kurumlarına ilişkin merkezî sınav başvuru ve uygulama kılavuzu. Ankara.
Van de Walle, J. A., Karp, K., Bay-Williams, J.M. (2011). İlkokul ve Ortaokul Matematiği: Gelişimsel Yaklaşımla Öğretim. Nobel Akademi Yayıncılık, Ankara.
Yenilmez, K., Teke, M. (2008). Yenilenen matematik programının öğrencilerin cebirsel düşünme düzeylerine etkisi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt: 9 Sayı: 15 Bahar 2008 s:229–246
Anahtar Kelimeler: Liselere Giriş Sınavı, Cebir ve Cebirsel Düşünme