Bildiri Konusu:Fen Bilimleri Eğitimi


İngilizce Ders Kitaplarının Bilimsel Okur Yazarlık Bağlamında İncelenmesi
Bilim çok hızlı bir şekilde ilerlemektedir. Bilimi anlama yeteneği evrensel bir gereklilik haline gelmiştir. Bu nedenle ülkeler bilimin doğasını anlayan, bilimsel gelişmeleri takip eden ve yerel ve evrensel sorunlara çözüm üretebilen bireyleri yetiştirmeyi hedeflemektedir. Bir başka değişle uluslar bilimsel okur yazarlığa sahip olan bireylere ihtiyaç duyarlar. Bilimsel okur yazarlığın artırılması genel olarak fen bilgisi derslerinin temel amaçlarından biri olarak algılanır. Fakat bunun sadece fen bilgisi dersleriyle kazandırılması rasyonel bir durum değildir (Özdem ve diğerleri, 2010). Farklı bilim dallarındaki derslerin de öğrencilerin bilimsel okur yazarlığa katkı sağlaması beklenmektedir. Bu bağlamda İngilizce dersi öğrencilerin bilimsel okur yazarlıklarının artırılmasına katkı sağlayabilecek dersler arasında yer almaktadır. Çünkü İngilizce derslerinin içeriğinin öğrencilere çağdaş dil eğitimi yaklaşımları benimsenerek anlamlı ve belirli bir bağlamda sunulmasını gerektirir. Öğrencilere bu içerikleri sunmada kullanılan en önemli araç gereçlerden biri de ders kitaplarıdır. Diğer bilim dallarının, örneğin Fen bilimleri, içerikleri İngilizce ders kitaplarında bir bağlam olarak etkili bir şekilde kullanılabilir. Bu araştırma İngilizce ders kitaplarının disiplinler arası bir bakış ile bilimsel okur yazarlığa ne derece katkı sunduğunu araştırılmıştır. Bu çalışmada Millî Eğitim Bakanlığına bağlı devlet okullarının beşinci, altıncı, yedinci ve sekizinci sınıf seviyelerinde kullanılan ders kitapları analiz edilmiştir. Doküman analizi yönteminin kullanıldığı bu çalışmada Xuan, Jin, Jo, Duan, & Kim, (2019) tarafından geliştirilen bilimsel okur yazarlık modeli ders kitaplarının incelemesi için kullanılmıştır. Buna göre ingilizce ders kitaplarındaki etkinlikler içerik analizi ile (1) bilimsel bilgi, (2) bilimsel süreç, (3) uygulamalar ve bağlantılar, ve (4) değerler ve tutumlar olmak üzere dört boyutta incelenmiştir. Araştırma sonucunda incelenen tüm ders kitaplarında bilimsel okur yazarlığı artırmaya yönelik etkinliklerin bulunduğu görülmüştür. Yedinci sınıf İngilizce ders kitaplarında 83 etkinliğin bilimsel süreç becerilerine katkı sağlamadığı görülürken, beşinci sınıf İngilizce ders kitaplarında ise sadece 13 etkinlik bilimsel süreç becerileri ile ilişkilendirilmiştir. Öğrenim seviyesi artıkça ders kitaplarına bilimsel süreç becerilerinin daha fazla entegre edildiği görülmüştür. Bilimsel okur yazarlığın boyutları açısından bakıldığında ise bilimsel süreç boyutunun 65 etkinlik ile ders kitaplarında en fazla yer alan boyut olduğu görülmüştür. Bu bulgular ışığında İngilizce ders kitaplarının bilimsel okur yazarlığa katkı sunacak şekilde geliştirildikleri görülmüştür.

Özdem, Y., Demirdöğen, B., Yeşiloğlu, S. N., & Kurt, M. (2010). Farklı branşlardaki alan öğretmenlerinin sosyal yapılandırmacı yaklaşımla bilim anlayışlarının geliştirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi , 11(4), 263–292.
Xuan, X., Jin, Q., Jo, I., Duan, Y., & Kim, M. (2019). The Potential Contribution of Geography Curriculum to Scientific Literacy. Journal of Geography, 118(5), 185–196. https://doi.org/10.1080/00221341.2019.1611906

Anahtar Kelimeler: Bilimsel Okur Yazarlık, İngilizce Ders Kitapları, Disiplinler Arası Yaklaşım