Bildiri Konusu:Fen Bilimleri Eğitimi


HİKÂYE ÖRGÜSÜ YÖNTEMİNİN ÖĞRETMEN ADAYLARININ SU OKURYAZARLIĞINA ETKİSİ
Hikâye örgüsü yöntemi, “hikâye teması” başlığıyla, müfredatla bağlantılı bir metin yaratır. Metin olay, zaman, kahramanları içererek olayların veya problemin çözülmesini sağlar; hikâye için mantık ve yapı sağlar (Güney, 2019). Bu çalışmanın amacı hikâye örgüsü yönteminin öğretmen adaylarının su okuryazarlığı üzerindeki etkisini incelemektir.
Materyal ve Yöntem: Araştırma, tek grup ön test son test desenli zayıf deneysel yöntemle yapılmıştır. Katılımcılar batıdaki bir devlet üniversitesinin Fen Bilgisi Öğretmenliği ve Okul Öncesi Öğretmenliği programlarında Topluma Hizmet Dersini alan 31 öğretmen adayıdır. “Su Okuryazarlığı Ölçeği” (Sözcü ve Türker, 2020) ön test ve son test olarak verilmiştir. Veriler SPSS istatistik paket programıyla Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi kullanılarak analiz edilmiştir.

Uygulama Süreci: 8 hafta süren eğitimde su teması her hafta bilimsel, tarihsel, coğrafi, insan hakları, cinsiyet eşitliği, değerler ve kültürel çeşitlilik ve sürdürülebilirlik perspektiflerinden biriyle hikâye örgüsü yöntemi kullanılarak işlenmiştir. Hikâye örgüsünün kısımları olan anahtar sorular, öğrenci etkinlikleri, organizasyon, araç-gereçler, ürün, değerlendirme/kriterler ve ödev başlıkları ilk haftalarda araştırmacı tarafından tanımlanmıştır, ilerleyen haftalarda başlıkların tanımlanması aşamalarla öğretmen adaylarına bırakılmıştır. Öğretmen adaylarının derse gelmeden önce ön hazırlık olarak su perspektiflerinin teorik bilgilerini içeren ders kayıt videoları gönderilip, videoları izlemeleri istenmiştir. Araştırmacı tarafından hikâye örgüsüne uygun olarak her hafta işlenen perspektife uygun su hikâyeleri yazılmıştır.
Bulgular: Su okuryazarlığı düzeylerinin ön test ve son test puan sıralamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır (T=67.50, p=0.055, z= -1.917, r= -0.41). Su okuryazarlığı düzeyleri testinin alt boyutlarında ise: su tasarrufu alt boyutunda ön test ve son test için istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmazken su bilinci ve su duyarlılığı alt boyutunda istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur (Su tasarrufu boyutu, T=90.50, p=0.856 z= -0.182, r= -0.04; su bilinci boyutu, T=50, p=0.040, z= -2.059, r= -0.44; su duyarlılık boyutu, T=18, p=0.001, z= -3.397, r= -0.72).

Sonuç: Su okuryazarlık düzeyleri testi ölçeğinden alınabilecek en yüksek puanın da 150 olduğu göz önüne alındığında öğretmen adaylarının uygulamadan önce (121.77) ve sonra (127.27) oldukça yüksek ortalama puanlarına sahip oldukları için anlamlı bir fark gözlenmediği söylenebilir. Su tasarrufu boyutunda anlamlı bir fark çıkmamasının sebebi olarak da su tasarrufundan alınabilecek en yüksek puanın 65 olduğu göz önüne alındığında öğretmen adaylarının uygulamadan önce (60.77) de yüksek ortalama puanlarına sahip olduğu söylenebilir (uygulamadan sonra 60.95). Puan ortalamalarındaki artış, su duyarlılığı ve su bilinci boyutlarındaki istatiksel olarak anlamlı fark sebebiyle öğretmen adaylarının su okuryazarlık düzeyleri artmıştır. Benzer olarak Kızılay (2019) ve Çankaya (2014)’ün çalışmalarında da öğretmen adaylarının su okuryazarlığı düzeyleri artmıştır.
Kaynakça:
Çankaya, C. 2014. Fen bilgisi öğretmen adaylarının sürdürülebilir su kullanımına yönelik farkındalıklarının geliştirilmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
Güney, S. Y. İlkokul 4. Sınıf fen bilimleri dersinde öykü temelli öğrenme yaklaşımının akademik başarı, öğrenmenin kalıcılığı ve derse ilişkin tutumlar üzerindeki etkisi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
Kızılay, D.A. 2019. Fen bilgisi öğretmen adaylarının laboratuvar etkinlikleri ile su eğitimi hakkındaki başarı ve farkındalıklarının incelenmesi. Kastamonu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu.
Sözcü, U. & Türker, A. (2020). Su okuryazarlığı ölçeğinin geliştirilmesi, Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 55(2), 1155-1168.


Anahtar Kelimeler: Hikâye Örgüsü, Su Okuryazarlığı, Öğretmen Adayları, Fen Eğitimi